Voorzet Ron Berg januari 2018

Voorzet Ron Berg Open Economenkring                januari 2018

Keuzegedrag
Waarde oriëntatie
6 + 1 dimensies van de economy transformers
Geld en vermogen
Lokale regionale nationale internationale (global) economie

1. De economie als keuzegedag

Op zoek naar de oorsprong van het economisch denken kom ik uit bij de klassieke economen. Wat daarbij opvalt is de moreel filosofische benadering in het bepalen van het begrip en de context van economie en economisch handelen. Ik voel mij daaraan verwant dat mag blijken uit mijn Triple E benadering.

Wat mij betreft is economie een gedragswetenschap mbt het keuzevraagstuk tussen oneindige (een overvloed aan) menselijke behoeften en schaarse middelen om in die (materiele en immateriële) behoeften te voorzien.
In het licht van de eeuwigheid zijn behoeften wellicht oneindig en onmetelijk. Maar in een aards bestaan hangen behoeften samen met de ruimte en tijd van het leven van de mens als (1) individu als (2) deelgenoot van een samenlevingsverband (familie, bedrijf, buurt) en (3) als deel van een geheel (gemeenschap, mensheid en generatie zoals de milennials).

Bewustzijn (spiritueel), drijfveren (energie), gevoel (emotie) en psyche (denken) sturen het keuzegedrag aan. Economisch keuzegedrag en economisch handelen beperkt zich niet tot de materialistische kant. Dat is hoogstens een meer waarneembaar en eerder meetbaar aspect. Hoe is het spanningsveld tussen schaarste tegenover overvloed af te bakenen als economische benadering? Zijn het twee kanten van dezelfde medaille? Is het primair een calculeerbare geesteshouding in de uitdaging van het leven op aarde? Is overvoed een meer positieve grondhouding? Geldt schaarste voor iedereen in elke omstandigheid? Prikkelt een benadering als overvloed aan werkzoekenden meer dan het neerzetten van werkeloosheid als probleem voor een tekort aan werkgelegenheid? Beide invalshoeken zijn tegelijkertijd aan de orde voor vragende en aanbiedende partijen op de arbeidsmarkt. In het decennium 2008 – 2018 hebben wij in Nederland wij het werkloosheidsprobleem weer zien verschuiven naar een opkomend werkgelegenheidsprobleem voor sommige sectoren. Hoe kunnen wij tegen deze dynamiek op de arbeidsmarkt aankijken en hoe ermee om te gaan? Geeft dit voorbeeld een indicatie van de context van het economisch vraagstuk in relatie tot wat wij de reële economie noemen?

Wat is de transformatie van het economisch denken tegen de achtergrond van een groeiend bewustwording van ons falend economisch systeem gebaseerd op ego, eigenbelang en eigendom? Wat is het licht en het duister van ditzelfde keuzevraagstuk voor individu, bedrijven en bedrijfsleven, samenleving en mensheid? Is er in dit voorbeeld meer aan de hand dan de kans (perspectief) op en de zorg (angst) voor inkomen en wat daarmee samenhangt? Is dat geld naast het verlangen naar zinvol werk (verwachting geloof), de spanning (drijfveren), de bestaans(on)zekerheid (emotie) en behoefte aan waardering naast geld (psyche). Er staat op de korte en lange termijn meer op het spel dan een verandering van de maandelijkse bron van inkomsten en de inspanningen (investeringen) voor het zoeken naar en realiseren van een baan. Een baan als een van de alternatieven op een werkzaam bestaan met daaraan te koppelen voorwaarden voor beroepsuitoefening in een bedrijf en bedrijfssector. Dit nieuwe bestaansevenwicht als gevolg voor de lokale werkgelegenheid werkt opgeteld door voor de arbeidsmarkt in de regio en wereld.

In ieder geval kantelt het accent van exploitatie naar exploratie, van concurrentie naar coöperatie, van geldzucht naar waardeoriëntatie. Naast koopkracht schommelingen in het economisch leven komt er steeds meer aandacht voor andere wisselvalligheden en waarden in onze natuurlijke, sociale en lokale omgeving. Zijn wij als mens, bedrijf en gemeenschap speelbal in een economisch krachtenveld aangestuurd door een ‘invisible’ hand en door dominante marktpartijen? Of ontwikkelen wij met elkaar een alternatief, een bewust te kiezen weg naar transformatie waarin wij ons verlossen van het vastlopend economisch systeem en haar gevolgen voor de leefbaarheid en de geloofwaardigheid?

Mijn voortschrijdend economisch inzicht bracht mij tot een definiëring van economie als een keuzegedragsvraagstuk van mens, mensen en mensheid in een leven met beperkte ruimte en tijd ten opzichte van de eeuwigheid. Een keuzevraagstuk onder invloed van de mate van bewustzijn, de werking van energiestromen en krachtenvelden en haar uitwerking op emotionele en psychologische overwegingen. In dat besef houdt de econoom zich primair bezig met waarneembare uitwerkingen van dit keuzegedrag op basis van materiele en immateriële overwegingen, die calculeerbaar zijn. Samen te vatten in het begrip ‘reele economie’, vandaar de relatie met geldverkeer.

Waarbij ik het economisch vraagstuk flankeer door ethische en ecologische overwegingen; de Triple E. Op de ethische flank plaatst ik de vrije wilsbeschikking van de mens in een gewetensvolle spirituele (kosmische) context. Op de ecologische flank plaats ik de vrijewilsbeschikking van de mens in een verbinding met de tijd en ruimte van ons leven op aarde. Die beide flanken brengen het economisch vraagstuk voorbij op ego, eigenbelang en eigendom gebaseerde uitganspunten. Voortschrijdend inzicht heeft ook tot het besef gebracht dat bewegingen voortvloeiend uit economisch handelen spiraalsgewijs en circulair zijn.

In die beweging ontmoet ik vele uiteenlopende gelijkgestemde voorlopers zoals Kate Raworth en in ons land de Economy Transformers STRO , Ons Geld , Arjo Klamer en in onze open economenkring, Betalen met Florijn , Ad Broere , De Burgerbeweging , Nieuw Nederland Nu .

2. De waarde oriëntatie in de economie

Arjo Klamer is voor mij een inspirerend grondlegger van de waardeoriëntatie , dat hij uitlegt aan de hand van beelden zoals het kopen van een huis met geld en het creëren van een home van onbetaalbare niet in geld uit te drukken waarde.
Hierin ligt het essentiële verschil tussen het oude economische opvatting met geld als dominantie factor; ‘met geld is alles te koop’. Hiertegenover staat de stelling; ‘alles van waarde is onbetaalbaar en niet te koop’.
Is dit een kanteling in het economisch denken? Plaatst dit besef onze economische benadering op een andere horizon om de economische wereld en werkelijkheid te beschouwen?

3. 6 + 1 dimensies van de economy transformers zie de box

4. Geld en vermogen zie de uitleg door Hans van Steenbergen in DBB

5. Lokale regionale nationale internationale (global) economie zie DiEM25 proposals

Tot zover Ron Berg Amersfoort, 22 januari 2018

Box Kate Raworth in de NRC van 2017:

„Geld is een technologie. En heeft een heel specifiek ontwerp. Hoe geld werkt is een politieke keuze. Het ontwerp van geld zoals het nu werkt, bijvoorbeeld de vaste rente die is ingebouwd in het systeem, is helemaal gericht op eindeloze groei. Je kunt pas rente innen als iets blijft groeien. Wat ik interessant vind aan cryptovaluta, is dat het geld is met potentieel een heel ander ontwerp.
Geld is geen gegeven. Er zitten allerlei keuzes in het ontwerp van geld die kunnen bijdragen om binnen de donut te komen.

Box Zes dimensies voor Transformatie
De Economy Transformers hebben ‘zes dimensies’ gedefinieerd waarlangs verandering in de nieuwe economie kan plaatsvinden: Aarde, Waardebepaling, Eigendom, Organiseervormen, Dialoog en Ik ben.
De Economy Transformers zetten zich in om de economie weer in harmonie en balans te brengen met mens en natuur. In de huidige situatie vallen vooral het menselijk leed op en de schade aan de aarde, die door de huidige economie wordt veroorzaakt en die daarom vernieuwing behoeft. Eigenlijk kun je stellen dat in het huidige economische denken en handelen de natuur en het algemeen menselijke onvoldoende op waarde worden geschat en onvoldoende worden gerespecteerd.
In de maatschappij zijn talloze initiatieven ontstaan, die als doel hebben om oplossingen te bieden voor de problemen die zijn ontstaan uit het huidige economische handelen. Sommigen daarvan zijn (nog) niet haalbaar, maar velen zijn ook al succesvol.
In Base Camp van de Economy Transformers (maart 2011) hebben we een aantal van die succesvolle initiatieven onderzocht en zijn daarbij tot de conclusie gekomen dat er op zes vlakken, positief resultaat geboekt kan worden. Vaak werd in één initiatief op meerdere van deze zes vlakken resultaat geboekt. Voor deze initiatieven geldt zelfs dat je niet op een vlak werkelijk vernieuwend kunt zonder dat dit consequenties heeft voor de andere vlakken. Het lijkt daarmee een werkbare open systeembenadering. We hebben deze zes vlakken de “zes dimensies” genoemd.
We zijn tot de conclusie gekomen dat je pas kunt beoordelen of een initiatief succesvol vernieuwend kan worden genoemd, wanneer je het langs die zes dimensies bevraagt en beoordeelt. Dan ontstaat er een totaalbeeld van het initiatief en van de impact die het initiatief heeft op de maatschappij.
De zes dimensies die we gevonden hebben zijn:
1. Ik ben—passie, Hoe ben je bezig?
2. Dialoog—uitstraling/aantrekking, Wat laat je zien?
3. Eigendom—wie is eigenaar/verantwoordelijkheid, Hoe ga je met vermogen om?
4. Organiseren—manier van samenwerken, Hoe verbind je je aan elkaar?
5. Waarde bepaling — samenwerken /prijsvorming, Hoe komen prestaties tot waarde?
6. Aarde—dood en leven/cyclisch denken, Hoe ga je om met het milieu?
Deze zes dimensies zijn onderzoeksvelden, die vragenderwijze benaderd moeten worden. Hieronder enkele vragen als voorbeeld:
1. Ik ben
o Wie ben je?
o Waar sta je voor?
o Wat is je passie?
o Vanuit welke intentie handel je?
o Past deze opgave bij jou en in je biografie?
o
2. Dialoog
o Welke beelden breng ik over?
o Waarvandaan communiceer ik (kracht of angst)?
o Met wie wil ik het gesprek aangaan?
o Hoe verrijk ik de ander met mijn verhaal?
o
3. Eigendom
o Wat heb je nodig aan eigendom, als ondernemer of als mens?
o Hoe beheren we wat we hebben?
o Wat geef je door aan de volgende generatie, en hoe?
o Heb je verstand van hetgeen je beheert?
o
4. Organiseren
o Hoe organiseren we onszelf?
o Met wie? Wie doen er mee en met welk doel?
o Wie voert de regie?
o Hoe zijn de functies verdeeld?
o Hoe gaan we om met besluitvormingsprocessen?
o
5. Waarde bepaling
o Welke waarde creëer je en voor wie?
o In hoeverre vervullen de geleverde prestaties de behoeften van de klanten?
o Past het productieproces binnen de grenzen van het ecosysteem?
o Wat is de tegenwaarde / beloning?
o In hoeverre is de prijs die wordt betaald voldoende om mens en milieu en kapitaal een redelijke tegenprestatie te geven?
o
6. Aarde
o Wat zijn de echte vragen waarop wij een antwoord proberen te vinden?
o Wat betekent ons initiatief voor het milieu?
o Hoe kunnen we waarnemen wat er werkelijk gebeurt?
o Wat is het effect van mijn initiatief op kortere en langere termijn?
Wanneer we van ons eigen initiatief of dat van anderen op deze manier vragenderwijze een beeld vormen, krijgen we oog voor zaken die verbeterd zouden kunnen worden. Het transformeren van de huidige economie naar een meer mens- en milieu vriendelijke economie kan niet gerealiseerd worden met enkele maatregelen of inzichten. Het is een weg van onderzoeken en verbeteren.

De zevende dimensie Kosmos is een toevoeging van Ron Berg
7. Kosmos

o Wat is de verbinding met jouw hogere zelf en de bron van liefde en eenheid?
o Wat zijn de echte vragen vanuit onze ziel en zingeving?
o Wat betekent ons initiatief voor je autonome ethische (ge)weten)?
o Hoe kunnen we omgaan met ego ziel en spiritualiteit?
o Wat is het effect van mijn leven op aarde in het licht van de eeuwigheid?

Box Triple E  Stof tot nadenken
Deze oproep heeft mij gestimuleerd om een volgende stap te zetten met een 5e notitie onder de titel
Transformeren transmuteren en creëren
Vanochtend kwam ik tot een heldere ingeving over de vraag wat is de kern van alle transformerende initiatieven die ik ben tegengekomen en die ik zelf heb meegemaakt.
Daarbij leg ik ook een verband met een belangrijke bron van inspiratie en dat is Sonia Bos.
Eerst maar de transformerende kern achter de reeds opgestuurde initiatieven inzake transformerend ondernemen voor uitkeringsgerechtigden en 1e lijn gezondheidszorg rond de gezinshuishouding.
Het huidige beleid met betrekking tot de werkgelegenheidsproblematiek en de daaruit voortvloeiende regulering rond het recht op uitkering is het uitgangspunt terugkeer naar de arbeidsmarkt in een vrije markteconomie. Mutatis mutandis gezondheidszorg ipv medische zorg.

Zonder in te gaan op wat daarover allemaal te zeggen valt, kom ik direct met mijn uitgangspunt in lijn met mijn triple E concept.

1. De economische invalshoek in transformerende zin; keuzegedrag in een situatie van overvloed en in relatie met schaarste.
In onze huidige samenleving is er een overvloed aan werkwilligen met een gebrek aan kansen op de arbeidsmarkt. Het aanknopingspunt is dus de werkwilligen kansen te geven op een zinvolle tijdsbesteding. Hun toekomst ligt in kansen en hun verleden is verbonden met problemen. Beide zaken zijn relevant maar de essentie ligt in de sturing vanuit een toekomstperspectief. In het proces van werken aan de toekomst moeten de problemen wel onder ogen worden gezien. De zelf te ontdekken wenkende toekomst is echter leidraad met daarbij de alertheid voor het onderweg oplossen van problemen, die zich onvermijdelijk aandienen in het proces van realisatie.

2. De ecologische invalshoek in transformerende zin; keuzegedrag met het oog vooruitgang in het licht van oneindigheid en in relatie tot kringlopen in het natuurlijk leven.
De dynamische ontwikkeling in onze maatschappij wordt gedomineerd door opportunistisch denken vanuit technische economische exploitatie. De daaruit voortgekomen groei aan werkgelegenheid, koopkracht en vooral ontwikkeling van grootschalige dominantie in de concurrentiestrijd loopt in de pas met lineair materialistisch en op geldzucht gedreven denken. Onze samenleving is toe aan een duurzamer liefdevoller niveau van denken. De herbezinning op ecologische principes heeft ons de ogen geopend voor kringloop denken, leefbaarheid en circulaire processen (spiraalbewegingen).
3. De ethische invalshoek in transformerende zin; het keuzegedrag op basis persoonlijk geweten vrijgemaakt van religieus dogmatisch denken en verbonden met de bron van universele spiritualiteit.
De huidige praktijk rond wetgeving en regulering van de werkgelegenheidsproblematiek en daarmee samenhangende controle mechanismen gaan uit van een marktconform economisch denken en van wantrouwen. Het dwangmatige karakter van dit polderen door overheid werkgevers- en weknemersorganisaties heeft een onthutsende uitwerking op het dagelijks leven van uitkeringsgerechtigden. Het is voor mij onbegrijpelijk hoe beleidsverantwoordelijken en uitvoeringsverantwoordelijken blind kunnen zijn voor de ingebakken mankementen en afstandelijke mensonvriendelijke uitwerking van hun procedures en protocollen. Is hier sprake van onbewuste technocratische gewetenloosheid ten opzichte van de afhankelijk gemaakte medemens?

Vandaar mijn pleidooi tot herbezinning, heroriëntatie uitgaande van de geboorte van een nieuw tijdperk en het daaraan te verbinden bewustwordingsproces. De onophoudelijke stroom aan waarschuwingssignalen zijn bewustwordingssignalen en de vele transformerende initiatieven worden alsmaar talrijker. Transformatie volgens Sonia Bos betekent je verlossen van oud karma door loslaten en openstaan voor de scheppingskracht die via het hart binnenkomt.
In mijn triple E benadering ben ik onbevangen en zet de boel op zijn kop. Tegen mijn small business studenten met ambitie tot innoveren zei ik; ‘ga op je kop staan, kijk en denk na!’
Nu heb ik voor mijn toekomstige transformerende ondernemende kandidaten de boodschap; ‘je bent wel degelijk met een bedoeling en vanuit een voorgeschiedenis uit vrije wil op de aarde gekomen. Zoek de aanknopingspunten, ontdek je missie en groei zolang als je leeft.’
Zo hebben wij ieder een persoonlijke missie te ontdekken en een leven op aarde te volbrengen in het doelbewust zelfgekozen tijdgewricht.

Het onderwijs en de politiek zal ingericht moeten worden om de nieuwe generaties hun ruimte en hun tijd te gunnen voor het zoeken, zien en scheppen van hun wereld. Generaties die zich aandienen en waarvoor wij erflaters en bruggenbouwers kunnen zijn.
Hiermee geef ik het karakter van de door mij beoogde wekelijkse bijeenkomsten in One Planet aan.
Mijn rol is inspirator en bruggenbouwer als coach ‘al doende leren ondernemend transformeren’. In dat licht zoek ik verbinding met gelijkgestemden en geïnspireerden. In die context ben ik al vele transformerende pioniers tegengekomen, die ieder vanuit hun eigen maatschappelijke bewogenheid hun hart hoofd en handen laten spreken en die als schepper van hun eigen werkelijkheid een voorbeeld en bron van inspiratie zijn.

Tot zover, bewerkt
Ron Berg, Soest 27 juli 2014.